Nog een aantal weken en dan is ook dit schooljaar voorbij op Dalane skule in Ørsta Noorwegen. De zon schijnt hier op haar best. Voor de tijd van het jaar is het ongekend warm. Wanneer de ochtendmist, want ‘s nachts is het nog erg fris, tussen de bergen opgelost is vult de zon de dalen met een aangename warmte.
Komt dat even mooi uit!?
We staan samen te kijken naar de kinderen uit haar klas, jongens en meisjes rond een jaar of zes. Het eerste jaar voor hen dat ze echt naar school gaan!
Hun speelruimte is een afgebakend terrein waarvan een deel betegeld is. Verder vooral veel zand. Aarde. Met her en der een kale boom. Het zand is bedekt met sneeuw. Kuilen eerder volgelopen met water en nu voorzien van een dun laagje ijs. Niet dik genoeg zo blijkt. Inmiddels staat er een jongen tot aan zijn knieën in het water. Of beter, ik schat ter hoogte van zijn knieën, omdat ze niet te zien zijn.
Gewend.
“En…!? Zit je er alweer in?”
Of ik geland ben. En of ik al gewend ben!? Zomaar wat woorden waar vragen mee geconstrueerd worden. Vragen die bij mij nieuwe vragen oproepen. Want waar zit ik dan weer in? In de trein van het hectische en het gefragmenteerde leven in hier in Nederland? In de club van collega’s die koste wat het kost doorrazen? In de dagelijkse gewoontes van toen voor de reis?
Nou, geland ben ik. Met beide benen op Nederlandse bodem. Maar ‘erin’, gelukkig niet!
“Van een afstand zie ik haar poging een leerling enthousiast te maken voor een vegetarische schijf. Hij lijkt niet overtuigd, stemt toe en laat het vegetarisch alternatief op zijn bord schuiven.” (Kunskapsskolan Täby, april 2018)
Een van de vele voorbeelden hoe bewust er op de Scandinavische scholen die wij bezochten omgegaan wordt met voeding. Op de meeste grote scholen wordt er tussen de middag gezorgd voor een warme maaltijd. En daarbij ook altijd minstens één vegetarisch alternatief. Soms zelfs glutenvrij, lactosevrij of halal. Ook daar is een potje voor ‘bereid’.
Whoah, dit is wat ik bedoel! Hier gaat mijn hart sneller van kloppen!
Een plek ingericht zodat je er als kind, maar zeker ook als volwassene én zelfs de community, de ruimte hebt. Je kunt ontmoeten, kunt ademenen, veiligheid kunt ervaren; zodat je er kunt leren.
Een jaar of twee geleden stond de school waar ik als docent werk, voor een grote verbouwing. Een aantal van de ruimtes en gangen zou heringericht worden. De vraag aan ons, als sectie beeldende vorming, over het hoe wij het zouden willen hebben kwam vrij laat. Een paar weken voor de deadline van de definitieve bouwtekening…
Toch zag ik het als een uitnodiging om na te denken. Nadenken over niet alleen het gebouw. Juist ook nadenken over hoe ik mijn lessen op dat moment vorm gaf en hoe ik het ‘anders’ zou willen. Beter. Met meer ruimte.
De kop is eraf; de eerste twee weken van onze onderwijsreis zitten er op.
In het Deense vakantiehuisje en aan tafel onder dé lamp van Poul Henningsen maak ik een balans op. Van het kunstonderwijs tot nu toe.
Onze reis door Denemarken, Zweden en Noorwegen is een onderzoek, een fenomenologische ontdekkingsreis, naar wat er aan de basis ligt van de opvoeding en het onderwijs in deze landen. Daar zijn wij als leerkracht/docent, als ouders én ook als mens nieuwsgierig naar. Met een onderbuikgevoel. Het kan ook anders, maar hoe? Het roept meer vragen op. Zoals ‘wat is écht belangrijk?’
“En, hoe gaat het met de voorbereidingen?”, wordt mij steeds vaker door familie, vrienden en collega’s gevraagd.
Onze reis komt steeds dichterbij . 26 Januari hebben we als vertrekdatum geprikt. Dat voelt enorm dichtbij! Anderhalf jaar geleden, bij het ontstaan van Education on tour leek het nog een eeuwigheid te duren; het was immers 2016. En in 2018 zouden we ‘pas’ gaan. Inmiddels sta ik met één been in Scandinavië en met één been in het dagelijkse leven, hier in Nederland.
Mijn dagen vullen zich met werken op school en alle bezigheden die bij een gezinsleven passen. Ieder moment dat nog over is, ben ik bezig met Education on Tour. Ik word er volledig door in beslag genomen. Tijd en ruimte maken voor dingen die in het hier en nu spelen vind ik lastig.
Bij ons in de wijk is een plein.
Op dat plein staat een speeltoestel. Met klimnet, klimrek, glijpaal, grote- en kleine glijbaan, huisje, behendigheidsspel….. Uitdaging genoeg voor onze (buurt)kinderen, zou je zeggen.
Ter aankleding van het plein staan er een aantal uit de kluiten gewassen, conifeerachtige, struiken. En juist deze groene reuzen dagen onze (buurt)kinderen uit tot spelen. Ze klimmen er in, verstoppen zich er achter en onder. En takken worden gebruikt als tekenstok, zwaard of bouwmateriaal.
En zo ook het gele ‘tapijt’ dat onder en rondom het speeltoestel is gelegd. Bedoeld als schone en veilige ondergrond voor onze spelende (buurt)kinderen.
De rest van het plein is bedekt met zand met steentje en rotzooi.
Afgelopen week bezig geweest de zolder op te ruimen.
Een klusje wat eigenlijk al jaren lag te wachten.. Maar nu, is de noodzaak daar. In praktische zin; het huis leefbaar maken voor eventuele andere mensen, en in mentale zin; ruimte maken in mijn hoofd voor al het nieuwe dat gaat komen.
Noem het nesteldrang, zoals zwangeren dat hebben, maar dan in omgekeerde zin (wij gaan niet nestelen, maar juist uitvliegen).