Vandaag een artikel in de Volkskrant. Over een gezin dat zich vrijwillig uit huis liet plaatsen. Een gezin waarvan de volwassenen tot een volwassen inzicht komen: ‘Je kunt niet voor kinderen zorgen, als je niet goed voor jezelf zorgt.’ Ik lees het artikel als onze camper in Tønder stil is gezet. Tønder, opvoeding, investeren in het gezin. Een toevallige samenloop van ogenschijnlijk onderwerpen die niets met elkaar te maken hebben…
Het is ergens midden in de winter van 2018. Twee weken na in Arrild een privatskole te hebben bezocht (en tussendoor nog een dag rondhangen op een Efterskole in Rejsby,) staat de camper nu op een verlaten camperplaats in Tønder, Denemarken. Verlaten omdat niemand met deze temperaturen het waagt om in een camper te leven. ’s Ochtends met drie graden onder nul wakker worden. Jezelf nog even om willen draaien maar dat gaat stroef. Want het dekbed is tegen de wand van de camper vast gevroren. Na school eerst een uur lang met jassen aan wachten tot het enigszins behaaglijk is. Twee keer per week de grens over naar Süderlügum in Duitsland om onze gasflessen te vullen. Omringd door sneeuw waardoor het buitenspelen er voor de kinderen niet echt bij is. De zijklep van de camper getapet om het tochten tegen te gaan. En tot overmaat van ramp, het gehele gezin ziek!
Ziek zijn we trouwens niet voor niets. Natuurlijk zal er best een virus haar best hebben gedaan om ons dat laatste zetje te geven, maar die lage weerstand moet ergens vandaan komen. Een mogelijkheid is de reis, het reizen. Van vaste routines die we in de leefomgeving in Tilburg met elkaar hebben gecreëerd, naar een nieuw leefsysteem in een camper. In een land waar we niet alles zomaar voor handen hebben. Waar ik voor een keelontsteking naar een onbekende arts moet. Een arts die dan direct over wil gaan tot opereren…maar te snel een diagnose stelde. Gelukkig.
Ziek zijn door nieuwe routines!? Niemand minder dan onze kinderen waren het die naast ‘kind’ tegelijkertijd fungeerden als spiegel en thermometer. (En nog trouwens.) De eerste weken van onze reis was er veel strijd onderling. Zichtbaar zochten zij naar een plek en ruimte op de beschikbare acht vierkante meter. Het stapelbed en het gordijn bij de alkoof boden regelmatig uitkomst. Het was de confronterende reflectie van onze gezamenlijke zoektocht. Afstemming op hoe wij ons eerder tot elkaar verhielden en opnieuw moesten leren verhouden. Maar ook hoe wij als ouders routines en intenties dienden voor te doen. Voor onszelf zorgden. En die periode van hard- en hartwerken eiste zijn tol. Van buikgriep tot een zware keelontsteking, iedereen moest eraan geloven.
Het is dus hier op de grens van Denemarken en Duitsland en die verlaten plek op de grens van camperplaats en camping waar de campingbeheerder ons bij aankomst wat verwonderd aankijkt. Omdat we twee weken willen blijven. Dat schijnt niet vaak te gebeuren. En zeker niet in de winter. Als we vertellen wat we komen doen groeit de nieuwsgierigheid. En. Als de man ook nog eens hoort dat we een aantal zieken hebben biedt hij aan de wasmachine en droger in het hostel te gebruiken. De beheerder ontpopt zich tot onze held, al is het voor de man de normaalste zaak van de wereld een ander te helpen.
Tijdens één van de keren op de terugweg naar de camper vindt er een ontmoeting plaats. Op de gang van het hostel loop ik samen met een man in trainingspak richting de uitgang. De zak met was onder mijn arm ziet er blijkbaar uitnodigend uit. De man kijkt, ik knik en hij groet. Een gesprek ontvouwt zich. De man stelt zich voor als Torben Sørensen, hoofdcoach van de plaatselijke handbalvereniging. Tønder acteert in de eredivisie van het handbal in Denemarken. In gesprek valt naast de sport en zijn rol ook Education on Tour. Of nou ja, eigenlijk ontvouwt zich een gesprek over het speciaal onderwijs, waar een gezamenlijke interesse samenkomt.
Een ware Louis van Gaal ontvouwt zich. Sørensen vertelt over zijn periode als gymdocent in het speciaal onderwijs. Een periode waarin hij worstelde met zijn leerlingen. Althans, worstelde met de benadering naar zijn leerlingen. Hij had het gevoel dat de kinderen in de leerlingen niet als geheel gezien werden. ‘De totale mens’, zoals van Gaal dat zou verwoorden. De korte en snelle to the point beschouwing van Sørensen leidt mij tot een laatste vraag aan hem. Hij dient namelijk in de sporthal naast het hostel te zijn, waar zijn team aan het trainen is voor een belangrijke degradatiewedstrijd. Een vraag naar wat er nodig is om kinderen met speciale noden duurzaam op te voeden. Sørensen is duidelijk in zijn statement en laat niets aan de verbeelding over.
“You have to start to support as early as possible and start with the parents! Otherwise you lose children when they become older.”
De ‘you’ zijn de professionals, is de maatschappij. Professionals, aangestuurd door een gemeente/overheid met een eenzelfde visie op mens, op pedagogiek én op samen leven. Start ‘as early as possible’, zo vroeg als mogelijk met ondersteunen! Support. Mogelijk niet eens begeleiden of helpen, maar een supporter zijn; mensen bemoedigen en leren het zelf te doen. Het, de opvoeding. Dat vraagt pedagogische interventies. Soms therapeutisch, als blijkt dat opvoeden bemoeilijkt wordt door iets psychiatrisch of wanneer er meer nodig lijkt te zijn in een gezinssysteem.
Starten met de ouders. Even denk ik terug. Aan de routines van thuis in Nederland en de uitdagingen om nu samen op acht vierkante meter in een besneeuwd Tønder te leven. Samen opnieuw leren leven. En natuurlijk start dat met het voorbeeld dat ouders hun kind(eren) geven. Wij onze kinderen nu geven. Dat vraagt iets van de ouders die mogelijk eerder, toen zij zelf jong waren, geen goed voorbeeld hebben gehad of gezien. Daarom natuurlijk de ‘early’ en starten met de ouders. Want is dat niet constructief of vanuit een ‘leer het mij zelf te doen’-pedagogiek, hoe ontwikkelen hun kinderen zich dan tot volwassenen?
Kinderen verliezen als ze in leeftijd ouder worden. Deze opmerking intrigeert mij. Raakt mij zelfs diep. Omdat ik het herken. Omdat ik eerder honderden mensen heb zien worstelen met dit fenomeen, rouwen soms zelfs: kinderen, jongeren, diens ouders en/of pleegouders of groepsleiders. Alsof een diagnose alleen maar duidelijkheid biedt. Nee! In de meer dan tien jaar (voortgezet) speciaal onderwijs heb ik vaak diagnoses als excuus ingezet gehoord. Zien worden ook trouwens, waarbij het kind tot bijna de diagnose zelf leek verworden. De individuele handelingsplannen die dat dan halfjaarlijks bevestigden. Over verliezen en verliezers gesproken.
Als special needs opgeleid leerkracht, maar meer nog als pedagoog, ben ik het absoluut eens met Sørensen! En net als de hoofdcoach verlies ik liever niet. In mijn context het verliezen in de relatie met de leerling en diens ouders. Ten diepste gun ik namelijk ieder kind een eredivisie aan veilige thuisomgeving, opvoeding én onderwijs!
En omdat ik geen bevoegdheid heb een diagnose te stellen, mag ik deze niet eens interpreteren. Erken ik wel de mogelijke moeilijkheden, de worstelingen, maar weiger ik er een oordeel aan te koppelen. Het heeft namelijk geen zin om gedrag te duiden op basis van of te legitimeren omwille van een diagnose. Gedrag vraagt om een samen begrijpen. En ja, gedrag kan worden afgekeurd maar nooit de mens in het kind of het gezin als systeem. En ja, daarom is die maatschappij met professionals zo essentieel! Is het investeren in een gezin zo essentieel.
Mijn cirkel van invloed reikt slechts tot de relatie met en gehechtheid tussen mij, de leerling en de ouders! En die ga ik as soon as possible aan.
Eén van de vragen tijdens deze reis is daarom voor mij: hoe werken professionals samen in het belang van wat kinderen in hun ontwikkeling en ouders in de opvoeding nodig hebben? Ben ik nieuwsgierig hoe in de verschillende Scandinavische samenlevingen wordt gedaan wat nodig is om kinderen te ondersteunen volwaardige volwassenen te worden.
In het korte gesprek met Sørensen heb ik hem een klein beetje mogen leren kennen. Met een stevige handdruk neem ik afscheid. Hij weet dat ik nodig ben in de camper, waar er drie van de vijf ziek op bed liggen. Sørensen is nodig bij zijn team, waar hij als hoofdcoach omringd is met een hele technische staf. Stiekem droom ik van een groep kinderen of zelfs gezinnen omgeven door een ‘technische staf’ aan professionals, ieder vanuit hun eigen rol. Waarbij de ontwikkeling van het kind of de opvoeding leidend zijn. Stiekem droom ik over hoe een ‘technische staf’ van hulpverlening en onderwijs die samen hand-in-hand in gezinnen investeren…
Torben, bedankt en succes!
—
English translation*
Today an article in the Dutch newspaper called Volkskrant. About a family that volunteered to ‘leave their home’, to get therapy together. A family where the parents came to a mature understanding: ‘You can’t take care of children if you don’t take care of yourself’. I read the article when our campervan was parked in Tønder. Tønder, invest in each other as a family and educate yourself. A strange coincidence of subjects that apparently have nothing do with each other…
It is somewhere in the middle of the winter of 2018. Two weeks after we visited a private skole in Arrild, Denmark, our campervan is parked at an abandoned camper site. Abandoned because with these temperatures no one wants to live in a campervan; waking up with minus three in the morning. Or want to turn from one side to the other when waking up, but it cant’t because the duvet is frozen against the wall of the camper. And after a school day waiting for a hour with our coats on until it’s a bit more comfortable. Crossing the border twice a week to Süderlügum in Germany to fill our gas bottles. Surrounded by snow and snow storms so playing outside is no fun for the children. The ventilation of one side of the campervan taped to provide cold air is getting inside. And to make matters worse: the whole family sick.
Sick. But not without a reason. Of course a virus gave us the last push forward, but the low resistance comes from somewhere. One of the possibilities is the journey, traveling. From fixed routines that we created in Tilburg to a new system of living in a campervan. In a country where everything is slightly different or not available. A country where I have to visit an unknown doctor because of a sore throat. A doctor that immediately wants to operate…but luckily diagnosed too quickly. For god sake.
Being sick due to new routines!? None other than our own children who acted as mirrors and our thermometer, besides being child. (And they still are, by the way.) There were a lot of fights, discussions and irritations during the first weeks of our journey. A visible fact they searched for their own place and space on the available eight square meters. The bunk bed and the curtain at the alcove above the driver seat regularly offered a solution. It was the confrontational reflection of our search together. It was attuning to how we previously interrelated to each or and how to relate again. And also how we as parents had to show them and ‘live’ the new routines and intentions. Taking care of ourselves. And that period of hard- and heart working took its toll. From a stomach flu till a severe throat infection, everyone was part of something.
So it is here at the border of Denmark and Germany and at that abandoned place, that holds between a camper place and a city camping, where the camping administrator looks at us a little bit surprised. Because we want to stay for two weeks!? That’s not very common. And certainly not in winter time. By telling him the purpose of our journey, his curiosity grew. And. By hearing that a few of us are sick, he offered us to use the washing machine and dyers at the hostel. De camping administrator turns into a hero, even though it is the most normal thing in the world for him to to help others.
At one of the ways back to the campervan a meeting in the hostel took place: At the corridor of the hostel I walk towards the exit together with a man in training suit. Wearing the basket with laundry under my arm it seems to nurture curiosity. The man looks, I nod and he greats me. A conversation unfolds. The man introduces himself as Torben Sørensen, head coach of the local handball club. Tonder plays hand ball in Denmarks Premier League. During the conversation about the sports and his roll within the team we also talk about Education on Tour. Or well, a conversation unfolds about special education, where our mutual interest came together.
A true ‘Louis van Gaal’ unfolds. Sørensen tells about the period as a physics teacher in special education. A period in which he struggled with his pupils. Well, more concrete: he struggled with the approach. He felt like children and pupils were not seen as one. ‘Seeing the whole human’, like Van Gaal would call it in his holistic view. Sørensens short and quick to the point consideration brings me to al last question. Because he has to be in the sports hall next to the hostel where his team is training for an important game to get off the last position. A question about what’s needed to raise children with special needs. Sørensen is very clear in his statement and leaves nothing to the imagination:
“You have to start to support as early as possible and start with the parents! Otherwise you lose children when they become older.”
De ‘you’ are professionals, is maybe the society. Professionals powered by the municipalities/government with a simuleer vision on human, on pedagogy and on living as a community. Start ‘as early as possible’, as early as possible supporting. Support! Perhaps not even guiding or helping, but being a supporter; encourage people and learn them to do it themselves. It, the education part. That will need pedagogical interventions. Sometimes a therapeutic way, when it seems that raising the child is more hard because of something psychiatric or when there seems to be more needed in the family system.
‘Starting with the parents‘. For a moment I think back. At the routines at home in the Netherlands and the challenges to live with each other on eight square meters in a snowy Tønder. Together learning how to live with each other again. And of course this starts with the example parents give to their children. The example we are giving our children right now. It requires something from parents who maybe in the early days, when they were young themselves, didn’t have had or have seen a good example. Of course this is about ‘the early’ and starting with the parents. Because isn’t that constructive or from a “teach me to do it myself”-pedagogy, how do their children develop into mature adults?
To loose children when they become older. This statement triggers me. It even touches me deeply though. Because I recognize it. Because I have seen hundreds of people struggling with this phenomenon before. Sometimes within a state of mourn; children, young adults, their parents and/or foster parents/group leaders. As if a diagnose only gives clarity. No! In more than ten years of special education I have often heard that diagnoses were used as an excuse, in the Netherlands to nuance the context. At witch the child almost becomes the diagnose himself, in addition to all the paperwork. The individual action plans that confirmed this every half a year. Spoken about losing… And losers.
As a special needs educated teacher, but even more as a pedagog, I absolutely agree with Sørensen! And like the head coach, I’d rather not losing. In my context, losing in the relationship with the pupil and their parents. In the essence, I wish every child an Premier League of safe home environment, upbringing and education! And because I don’t have the authority to make a diagnosis, I can’t even condemn them. I do acknowledge the possible difficulties, the struggles, but I refuse to attach a judgment to it. It makes no sense to interpret behavior based on or to legitimize for the sake of a diagnosis. Behavior requires mutual understanding. And yes, behavior on itself can be (pedagogical) rejected but never the human in the child or the family as a system! And yes, that’s why a society with professionals who can act holistic is so essential! Is there no beter investment then invest in a family.
My circle of influence only reaches to the relation with and the devotion between me, the pupil and its parents. And this is what I do, as soon as mutual possible.
One of the questions during this trip therefore is: how do professionals work together in the importance of what children need in their development related to what parents need in upbringing their children? I am curious how the different Scandinavian societies do what is needed to support children to become full adults.
In the short conversation with Sørensen I got to know him a little bit. With a firm handshake I say goodbye. He knows I’m needed in the camper, where three out of five are sick. Sørensen is needed with his team, where he is surrounded by a technical staff to support the team. Secretly I dream of a group of children or even families surrounded by a “technical staff” of professionals, working from their own role. Where development of the child or the upbringing are leading. I secretly dream about how a “technical staff” of youth care and education invest together, hand-in-hand, within families. (And of course mutually!)
Torben, thanks and good luck!
*We’re not native speakers/writers, so excuse if our Englisch is not that good!
Leave a Reply